رتبه بندي بانكها در زمينه خودپرداز، پوز و كارت بانكي و کارتخوان سیار سرعت نصب دستگاه خودپرداز و پوز
خوب است و با توجه به فرهنگ پولي و مصرفي كشور ما انتظاري بيش از اين نميرود. اگر بيش از اين مقدار نصب نماييم
حتما بدون استفاده مانده، پول و سرمايه سهامدار را هدر دادهايم. طبق برنامههاي وزارت اقتصاد
و دارايي و اهداف آن بايد كار گروهي براي فرهنگ سازي و تشويق مردم به استفاده از وسايل الكترونيكي
براي پرداخت تشكيل ميشد و اقدامي جدي ميكرد. اين كار گروه تشكيل شد ولي يك درصد از
آنچه لايق و بايسته بود هم انجام نداده است. ظاهرا نفوذ و پيگيريهاي معاونت بانك
و بيمه وزارت اقتصاد در اين زمينه چندان موثر نيست!؟
ساختن خودپرداز وطني هم براي خود حكايتي است. تقريبا تمام شركتهايي كه آنرا وارد ميكردهاند
اقدام به راه اندازي خط مونتاژ نمودهاند. تحريم نيز مشكلات را چند برابر كرده و مونتاژگران را نيز
به دردسر انداخته است. قسمت اصلي در دستگاه خودپرداز واحد شمارنده و تحويل دهنده است كه به آن ديسپنسر ميگويند
. مشكل تحريم تا به جايي رسيده كه اين قسمت و ساير قسمتها را بايد از سازندگاني بگيريم كه درجه يك نيستند
و ما مجبوريم كه از اجناس نا مرغوب استفاده نماييم. خدا آينده اين مملكت را به خير كند
اما نكتهي غريبي در اين ميان است كه هيچيك از طرفداران و مدعيان ساخت خودپرداز وطني به آن جواب نميدهند.
معلوم نيست چرا آنها به سراغ ساخت پوز نميروند! ساخت نمونه اين دستگاه هم ارزانتر است و هم براي مملكت
مهمتر از دستگاه خودپرداز ميباشد. هيچ قسمت آن هم از فنآوري بالا برخوردار نيست.
اگر آنها دم از وطن دوستي يا اسلام دوستي يا هر چيز ديگري غير از پول دوستي ميزنند،
بايد اقدام به ساخت پوز وطني بنمايند. نكته مشكوك ديگر در اين ميان اجبار بانكها به حمايت از
دستگاههاي خودپرداز ساخت داخل است و هيچ حرفي از دستگاه پوز به ميان نياورده است.
ظاهر قضيه چنين است كه بانيان آن بخشنامه كذايي و اجبار بانكها، در زمينه ساخت پوز كار نميكنند!
وضعيت خودپرداز و پوز تا آخر تير 86 | ||||||
نام بانك | خودپرداز | پوز | ||||
بهره برداري شده | در مرحله فعال سازي | در مرحله خريد | پوز فروشگاهي | كارت مغناطيسي+هوشمند | ||
1 | صادرات | 1566 | 14 | 1000 | 30920 | 4430000 |
2 | ملي | 1373 | 135 | 650 | 3381 | 6067000 |
3 | ملت | 1199 | 3 | 7 | 12000 | 2200000 |
4 | سپه | 1173 | 56 | 0 | 25 | 3700000 |
5 | تجارت | 949 | 78 | 785 | 3592 | 2887000 |
6 | كشاورزي | 871 | 284 | 0 | 9541 | 2837000 |
7 | رفاه | 515 | 1 | 0 | 176 | 81000 |
8 | اقتصاد نوين | 281 | 147 | 0 | 87000 | 1917000 |
9 | مسكن | 126 | 250 | 420 | 36 | 213000 |
10 | سامان | 117 | 8 | 0 | 29220 | 240000 |
11 | پارسيان | 100 | 2 | 50 | 69000 | 2862000 |
12 | پست بانك | – | – | – | – | 19000 |
13 | پاسارگاد | 80 | 23 | 10 | 2550 | 41000 |
14 | صنعتومعدن | 45 | 0 | 0 | 3560 | 19000 |
15 | كارآفرين | 32 | 9 | 0 | 0 | 36000 |
16 | سرمايه | 31 | 19 | 50 | 0 | 4500 |
17 | توسعه صادرات | 13 | 0 | 15 | 0 | 13000 |
جمع | 8471 | 1029 | 2987 | 000 251 | 000 566 27 |
اما اگر مجموع سه مرحله خودپرداز را ملاك قرار دهيم كه در آينده نزديك به وقوع خواهد پيوست، پنج بانك اول به ترتيب زير خواهند بود:
وضعيت نهايي با مجموع سه مرحله تا آخر تير 86 | |||||||
نام بانك | خودپرداز | پوز | |||||
مجموع سه مرحله تا آخر تير 86 | بهره برداري شده | در مرحله فعال سازي | در مرحله خريد | پوز فروشگاهي | كارت مغناطيسي+هوشمند | ||
1 | صادرات | 2580 | 1566 | 14 | 1000 | 30920 | 4430000 |
2 | ملي | 2158 | 1373 | 135 | 650 | 3381 | 6067000 |
3 | تجارت | 1600 | 949 | 78 | 785 | 3592 | 2887000 |
4 | سپه | 1229 | 1173 | 56 | 0 | 25 | 3700000 |
5 | ملت | 1209 | 1199 | 3 | 7 | 12000 | 2200000 |
جمع | 8776 | 6250 | 286 | 2728 | 918 49 | 000 284 19 |
بعضي از ارقام براي راحتي گرد شدهاند.
بانك صادرات در مجموع از تمام بانكها در زمينه خودپرداز پيشروتر بوده و موفق عمل كرده است. خريد و نصب 1000 دستگاه خودپرداز با توجه به مشكلاتي كه در زمينه مناقصه، مشكلات انتخاب شركت فروشنده و محصول مناسب، ساخت داخل و موارد مشابه داريم كاري طاقت فرسا است. اميدواريم كه اين بانك از تلاش خود كم نكرده و مشكلات مديريتي و نظارتي نيز برايش پيش نيايد.
حدود 69 درصد از مجموع خودپرداز و 70 درصد از تعداد كارتها متعلق به اين بانكها است
اما از نظر تعداد پوز فروشگاهي فقط 20 درصد از سهم بازار را در اختيار دارند.
يكي از معيارهاي سنجش كارايي نسبت سرانه كارت به دستگاه است. اگر اين نسبت در مقايسه با ساير بانك ها كم باشد، آن بانك هزينه كمتري به بانك صادر كننده كارت مي پردازد. به عنوان مثال بانك ملي با سرانه 4406 و با توجه به كارتهاي زيادي كه دارد و حتما تعدادي از آنها در خودپردازهاي ديگران پول خواهند گرفت، مقدار بيشتري كارمزد به بانك رفاه با سرانه 378 و تعداد كارت كمي كه دارد پرداخت مي كند. سرانه چند بانك اول با شرط اينكه فقط كارتهاي آنها زياد باشد به قرار جدول زير است:
سرانه چند بانك اول با كارت زياد | |||||
نام بانك | |||||
سرانه كارت به خودپرداز | خودپرداز در حال كار | پوزهاي در حال كار | كارت مغناطيسي+هوشمند | ||
1 | ملت | 1823 | 1199 | 12085 | 2200000 |
2 | صادرات | 2830 | 1566 | 30920 | 4430000 |
3 | تجارت | 2832 | 949 | 3592 | 2887000 |
4 | سپه | 3155 | 1173 | 25 | 3700000 |
5 | كشاورزي | 3258 | 871 | 9521 | 2837000 |
6 | ملي | 4406 | 1373 | 3381 | 6067000 |
7 | اقتصاد نوين | 6823 | 281 | 87000 | 1917000 |
8 | پارسيان | 28631 | 100 | 69000 | 2862000 |
ملاحظه ميشود كه بانك پارسيان، اقتصاد نوين و ملي از سرانه بالايي برخوردارند. بانك پارسيان و اقتصاد نوين كمبود دستگاه خودپرداز خود را ميتوانند با تعداد پوزهاي زيادتر جبران كنند.بانک
در زمينه نصب و راه اندازي پوز فروشگاهي نيز وضع بانكها خوب است. اگر چه تعداد موجود هم از بهره وري پاييني برخوردار هستند، اما در صورت فرهنگسازي مناسب مي توان به وضع مناسبي دست پيدا كرد. رتبه بندي بانكهايي كه داراي تعداد مناسبي هستند به ترتيب تعداد نصب به قرار جدول زير است:
وضعيت نصب پوز فروشگاهي تا آخر تير 86 | |||
نام بانك | |||
پوز فروشگاهي | كارت مغناطيسي+هوشمند | ||
1 | اقتصاد نوين | 87000 | 1917000 |
2 | پارسيان | 69000 | 2862000 |
3 | صادرات | 30920 | 4430000 |
4 | سامان | 29220 | 240000 |
5 | ملت | 12000 | 2200000 |
6 | كشاورزي | 9541 | 2837000 |
7 | تجارت | 3592 | 2887000 |
8 | صنعتومعدن | 3560 | 19000 |
9 | ملي | 3381 | 6067000 |
10 | پاسارگاد | 2550 | 41000 |
تا كجا مي خواهد پيش برود. هزينهاي كه صورت
گرفته زياد است و بايد در مدت مناسبي خرج خود را حداقل بازگرداند.
در هر صورت كاري بزرگ صورت گرفته و اميدواريم كه همچنان ادامه دهند.
از نظر تعداد كارت بانكي بانك ملي هنوز اول است و بانك صادرات در تعقيب اوست.
اگر چه هنوز در آمار ارايه شده به بانك مركزي جاي مشخص نمودن كارتهاي كم اهميت مانند
هديه و بن و مانند آنها خالي است. حتي كارتهاي راكد نيز مشخص نميشوند و آمار را دچار بيدقتي كردهاند
ولي از بيآماري كه بهتر است. ولي چند بانك اول از نظر تعداد كارت به قرار جدول زير هستند:
چند بانك اول از نظر تعداد كارت تا آخر تير 86 | |||||
نام بانك | |||||
كارت مغناطيسي+هوشمند | سرانه كارت به خودپرداز | خودپرداز در حال كار | پوزهاي در حال كار | ||
1 | ملي | 6067000 | 4406 | 1373 | 3381 |
2 | صادرات | 4430000 | 2830 | 1566 | 30920 |
3 | سپه | 3700000 | 3155 | 1173 | 25 |
4 | تجارت | 2887000 | 2832 | 949 | 3592 |
5 | پارسيان | 2862000 | 28631 | 100 | 69000 |
6 | كشاورزي | 2837000 | 3258 | 871 | 9521 |
7 | ملت | 2200000 | 1823 | 1199 | 12085 |
8 | اقتصاد نوين | 1917000 | 6823 | 281 | 87000 |